— Па маладосці набіў татуіроўку сабе з фашысцкай свастыкай, а фашызм наогул не прызнаю, трэба выкараняць, — з усмешкай расказвае жыхар Віцебскай вобласці. — Трэба ўсё гэта выкараняць, каб не было фашызму ў нас у краіне, каб усе жылі мірна, дружна. Вось цяпер цыгарэтай выпальваю ўсё гэта.

Ён здымае масцерку — на правым плячы бачныя свежыя бледна-ружовыя апёкі; прыгледзеўшыся, злева і справа ад іх можна заўважыць рэшткі татуіроўкі: кончыкі птушыных крылаў. Цяпер татуіроўка ледзь адрозная, але аўтары роліка дэманструюць фотаздымак мужчыны да выпальвання: на плячы ў яго былі арол і свастыка, герб нацысцкай Германіі. У пасце канала «Северная столица», які апублікаваў гэта відэа, цытуецца Сяргей Ясенін: «Так мало пройдено дорог, так много сделано ошибок...» Само відэа названа так: «Запушчаны працэс самадэнацыфікацыі».

— Наогул нельга чапаць татуіроўкі, толькі лекары з лазерам і адмысловымі сродкамі могуць гэта рабіць, — каментуе ролік тату-майстар Алесь Таболіч. — Напрыклад, у Мінску такіх лазераў, якія займаюцца менавіта прыбіраннем пігменту, усяго два.

Прафесійнае выдаленне татуіроўкі, дадае Таболіч, гэта «дарагое задавальненне», якое можа каштаваць больш, чым само нанясенне малюнка.

Мяркуючы па кантэнце, канал «Северная столица» звязаны з віцебскімі сілавікамі — у ліку неафіцыйных рэсурсаў МУС згадваюць яго і прапагандысцкія «Сводки Центра».

Дэнацыфікацыя тушшу

У чэрвені блізкі да сілавікоў канал «Центр Э» апублікаваў відэа з яшчэ адным прыкладам «курсу дэнацыфікацыі». Герой роліка, «свядомы грамадзянін Віталь», паводле сцвярджэння аўтараў, сам прыйшоў у Гомельскае аддзяленне ГУБАЗіК, каб пазбавіцца ад татуіроўкі.

У апублікаваным відэа Віталь уваходзіць у будынак ГУБАЗа і ўдакладняе ў дзяжурнага, дзе можна знайсці «Центр Э». Затым ідзе мантажная склейка — цяпер мужчына заходзіць у кабінет, зноў удакладняе, ці тут знаходзіцца «Центр Э», і пасля сцвярджальнага адказу кажа, што прыйшоў «з нагоды роліка ў тэлеграме» пра затрыманне «нацыстаў».

— Ну вось, прыйшоў здавацца да вас, — тлумачыць ён і паказвае плячо, на якім бачная татуіроўка ў выглядзе свастыкі.

Сілавік наводзіць камеру на татуіроўку і кажа, што яе «трэба будзе забіць». Віталь ахвотна адказвае, што ў яго з сабой ёсць усё неабходнае, дастае катушку нітак з іголкай, мастацкую туш і прымаецца перакрываць старую татуіроўку проста ў кабінеце.

— Тушшу нельга забіваць татуіроўкі, — кажа Таболіч, — каб вы разумелі, туш — гэта хутчэй для «зоны» была такая штука, яшчэ са старых часоў. Туш гэтая, якая «жжёнкой» называецца — яна наогул не выводзіцца да канца, як я ведаю. Усё роўна застаецца пігментацыя.

У фінале роліка на экране з’яўляецца тытр: «Праз 30 хвілін». Віталь паказвае свой твор — прыпухлая чорная пляма на плячы.

— Усё, дэнацыфікацыя пройдзеная, — прамаўляе задаволены голас за кадрам.

Паводле сцвярджэння «Центра Э», гэтым перформансам Віталь збярог сябе ад крымінальнай справы.

Дэманстрацыя, здзек, распальванне

Мяркуючы з ролікаў у праўладных каналах, як правіла, сілавікі патрабуюць ад затрыманых звесці «экстрэмісцкія» і нацысцкія татуіроўкі, даюць ім на гэта пэўны тэрмін і патрабуюць даць справаздачу аб выніку. Героі такіх відэа звычайна дэманструюць ужо перакрытыя татуіроўкі і прыносяць прабачэнні ветэранам Вялікай Айчыннай вайны.

Хоць у большасці выпадкаў на целах затрыманых прыкметныя свастыкі і абрэвіятура ACAB, у кабінеце ў сілавікоў можна апынуцца, напрыклад, з-за набітага на руцэ трызубца з лозунгам «Слава Україні!». У адным з відэа затрыманаму давялося перакрываць татуіроўку з гербам «Пагоня».

Не ўсе ўладальнікі забароненых татуіровак пасля затрымання выходзяць на волю, многія становяцца фігурантамі крымінальных спраў — у праўладных каналах сцвярджаюць, што гэта тыя, хто не выдаліў татуіроўкі пасля папярэджання міліцыянтаў.

У сярэдзіне верасня блізкі да гомельскіх сілавікоў тэлеграм-канал «Жестко, но честно» апублікаваў відэа з мясцовым жыхаром, які перабіў нацысцкія татуіроўкі толькі пасля прысуду па артыкуле аб неаднаразовым публічным дэманстраванні нацысцкай сімволікі. Як сцвярджаюць аўтары, за паўгода да гэтага сілавікі ўжо затрымлівалі гамяльчаніна і ўзялі з яго абяцанне звесці татуіроўкі, аднак зрабіў ён гэта толькі пасля другога затрымання і абвінаваўчага прысуду.

Хоць у КК Беларусі ёсць асобны артыкул за дэманстрацыю нацысцкіх сімвалаў, часам следчыя ўзбуджаюць справы аб татуіроўках па іншых артыкулах. Напрыклад, жыхара Полацка, які сфатаграфаваўся з аголеным торсам каля вайсковага помніка, абвінавацілі ў здзеку з гісторыка-культурных каштоўнасцяў; якасць апублікаванага сілавікамі здымка не дазваляе зразумець, якія менавіта татуіроўкі сталі падставай для крымінальнай справы. У адным з пастоў «Жестко, но честно» сцвярджалася, што супраць жыхара Рэчыцы, які так і не выдаліў нацысцкія татуіроўкі праз чатыры месяцы пасля першага затрымання, распачалі крымінальную справу аб распальванні варожасці.