Экстрэмізм «відавочны». Як раман з казкамі Бахарэвіча забаранілі ў Беларусі (а кнігі могуць знішчыць)

«Апошняя кніга пана А.» складаецца з 30 казак, якія распавядае купцу-выдаўцу пісьменнік, які трапіў у доўг. Кніга была выдадзена ў 2020 годзе, у 2022 годзе выйшла перавыданне.

Прыкметы экстрэмізму

9 лютага 2023 года ў суд Цэнтральнага раёна Мінска прыйшоў ліст ад начальніка галоўнай управы ГУБАЗіК Андрэя Ананенкі з заявай «аб прызнанні інфармацыйнай прадукцыі экстрэмісцкімі матэрыяламі».

Каб вынесці сваё заключэнне, члены камісіі чыталі кніжку казак пра пісьменніка, выкарыстоўваючы «лінгвакагнітыўны, інфарматыўна-мэтавы і інтэнцыяльны метады». Калектыву давялося, як паведамляе гэтая заява, улічыць «дыферэнцыяцыю базавых інфармацыйных слаёў тэксту». Пасля гэтых працэдур 29 жніўня 2022 года камісія вызначыла, што ў кнізе Бахарэвіча «змяшчаюцца прыкметы, якія можна ідэнтыфікаваць як экстрэмісцкія».

15 абзацаў супрацьдзеяння

Пасля заключэння ў дакуменце цытуецца 15 абзацаў першага артыкула з закона «Аб супрацьдзеянні экстрэмізму». У іх пералічана, што ўваходзіць у «экстрэмісцкую дзейнасць». Дакумент таксама нагадвае, што экстрэмізм — гэта «дзейнасць грамадзян па планаванні і здзяйсненні замахаў на незалежнасць, тэрытарыяльную цэласнасць, суверэнітэт, асновы канстытуцыйнага ладу і грамадскую бяспеку».

Экспертыза не патрэбная, экстрэмізм відавочны

Затым ідзе выснова: «Правядзенне экспертызы па матэрыялах немэтазгодна ў сувязі з відавочнасцю выказванняў».

Далей ідзе спасылка на некалькі абзацаў з артыкула 19 «Супрацьдзеянне прапагандзе экстрэмізму і распаўсюджванню экстрэмісцкіх матэрыялаў» таго ж закона.

У іх пазначана, што публічная дэманстрацыя, захоўванне і распаўсюджванне экстрэмісцкіх матэрыялаў забароненыя, а сілавікі могуць адбіраць або накладваць на «інфармацыйную прадукцыю» арышт.

Суд абавязаны разгледзець заяву ў парадку асобай вытворчасці, а рашэнне суда, якое ўступіла ў сілу, з’яўляецца абгрунтаваннем для знішчэння інфармацыйнай прадукцыі, то бок кніг.

«Прашу прызнаць экстрэмісцкім матэрыялам»

Ананенка робіць выснову, што названыя матэрыялы «падпадаюць пад вызначэнне экстрэмісцкай дзейнасці» і просіць суд прызнаць кнігу «экстрэмісцкімі матэрыяламі» і даручыць Міністэрству інфармацыі ўнесці яе ў «Рэспубліканскі спіс».

6 сакавіка суд Цэнтральнага раёна Мінска прызнаў раман пісьменніка Альгерда Бахарэвіча «Апошняя кніга Пана А» «экстрэмісцкімі матэрыяламі». У спісе экстрэмісцкіх матэрыялаў выданне з’явіліся праз восем дзён, разам з дзевяццю нумарамі часопіса «Наша Гісторыя», трыма нумарамі часопіса Arche і календаром «Не маўчы па-беларуску» за 2021 год.